Репост "Махсустранс" ПУ давлат унитар корхонаси раҳбарининг ўринбосари Шерзод Каттахўжаев билан чиқиндиларни саралаш ва қайта ишлаш ҳолати тўғрисида суҳбатлашди.

                                                   Репост "Махсустранс" ПУ давлат унитар корхонаси раҳбарининг ўринбосари

                                                              Шерзод Каттахўжаев билан чиқиндиларни саралаш ва қайта                                                                                                                                                                    ишлаш ҳолати тўғрисида суҳбатлашди.

                                    Қандай қилиб бугунги кунда қаттиқ маиший чиқиндилар (ҚҚС) сараланади ва қайта ишланмоқда?

Бугун биз Тошкент шаҳрига хизмат қиламиз. Кунига 1802 тонна қаттиқ чиқиндилар ҳосил бўлади. Саралаш асосан ахлат йиғиш пунктларида (КЎБ) амалга оширилади. Умуман олганда, бизда 560 КЎК субъектлари бор, улар турар-жой биноларидан 150-200 метр масофада жойлашган бўлиб, ҳар бир киши ўзлари учун ажратилган ахлатни топширишлари мумкин.

Бизда ахлат йиғишнинг тўртта асосий усули мавжуд: маҳаллаларда сигнализатсия усули, КЎБдан баллар, ташкилотлар ва корхоналардан йиғиш ва кўчалардан ахлат йиғиш. Бизда кичик ва ўрта бизнесга хизмат кўрсатадиган машиналар мавжуд ва улар кўчадан ахлат йиғиш билан шуғулланмоқда.

Улардан энг сараланиши - бу КЎБ субъектлари томонидан узоқ вақт давомида ишлаган ва тўлиқ вақт ишлайдиган ахлат. Ахлат чиқинди қоғоз, пластмасса, шиша ва умумий чиқиндиларга қўлда сараланади, кейин уларни қайта ишлаш заводларида утилизатсия қилинади. Аниқ рақамларни айтиш қийин, аммо ўртача ҳисоб-китобларга кўра, ахлатнинг 10 фоизи сараланади.

Сигнализатсия усули мобил ишлайди - КЎБ билан одамлар саралашда муваффақиятга эришадилар. Сараланмаган нарса юк ортиш стантсиясида давом этади (уларнинг иккитаси Тошкентда: Яккасарой ва Яшнободда).

Ушбу стантсияларда ҳозир ярим автоматик саралаш линиялари мавжуд: ахлат конвеерга киради ва одамлар уни қўлда тартиблашади. Тўртта асосий усул бўйича саралашга вақтлари бўлмаган барча ахлатлар бор. Кейин у катта тсилиндрларга туширилади, у эрда у босилади. 3-4 та машинадан ахлат 27 кубик ҳажмдаги битта катта тсилиндрга жойланади. Кейин бу тсилиндрларни шаҳар ташқарисидаги полигонга олиб кетишади. Ахлат қутисида тартиблаш линиялари мавжуд, аммо одамлар ахлатни тўлиқ қўлда тартиблашади.

Стантсияларда мавжуд бўлган линиялар учувчи бўлиб, биз ахлатнинг сифати аслида унчалик яхши эмаслигига амин бўлдик, чунки буларнинг барчаси босилиб, аралашиб, тақдимотини ёъқотади ва ишлаб чиқарувчилар уни қабул қилишдан бош тортишади, чунки қайта ишланган материаллар кўриб чиқилади. сифатсиз.

Энг яхши сифатли ахлат, шубҳасиз, КЎКда қолади, чунки бу биринчи қўллар.

Сиз Махсустранс номидан сиз яқин келажакда ахлатни саралаш тизимини жорий этишни режалаштирганингизни айтдингиз, бунинг учун                                                                       улар тўловни тўлашади ёки тарифлардан ушлаб қоладилар).

                                                                                             Ушбу лойиҳа қайси босқичда?

Лойиҳа тажрибали ва қийин. Биз уни яқинда ишга туширдик. У ахлатни саралаш учун одамларни мажбур қилиши керак. Юмшоқ суриш усулидан фойдаланмоқчимиз. Инноватсия вазирлиги биз билан боғланди ва улар ушбу усулни амалда синаб кўрмоқчи.

Қандай усуллар одамларни ахлатни саралашни бошлашига ишонтириши мумкин? Энди Мининноватион контсептсияни ишлаб чиқиш билан шуғулланади, аммо биз томондан бу логистика, алоҳида сараланган ахлат, контейнерларни йиғишдир. Яъни, бу масалага комплекс ёндашув ва ушбу лойиҳада бир нечта томонлар иштирок этишади.

Ушбу пилот лойиҳа доирасида Яккасарой туманидаги Серазҳединова кўчасида битта маҳаллани олдик: 209 уй, 1090 киши истиқомат қилади. Маҳалла қўмитаси билан гаплашдик, улар бизни олдинга суришди. Ва энди биз ўлчовларни ўтказмоқдамиз, яъни ҳозирда ушбу маҳалладан, ушбу кўчадан кунига қанча ахлат ҳосил бўлишини ўлчаяпмиз.

                                                          Ушбу лойиҳани жорий қилганингизда, тарифлар нархи кўтариладими?

Ёъқ, бизнинг мақсадимиз бунинг акси. Аксинча, биз тарифларни пасайтирмоқчимиз. Бизнинг аниқ бир мақсадимиз бор - одамлар учун тарифлар юкини энгиллаштириш. Бу халқни рағбатлантириш усулларидан биридир. Биз уларга аниқ хабар берамиз, тартибланган ахлатларни берамиз ва бунинг эвазига биз контейнерлар билан таъминлаймиз ва сизнинг тарифингизни пасайтирамиз ёки баъзи бонусларни оламиз.

Бирор киши душанба, сешанба куни қоғоз ва пластмассадан тайёрланган идишларни, чоршанба куни эса умумий ахлатни (қайта ишланмаган барча нарсалар) олиб чиқади. Биз душанба ва сешанба кунлари контейнерларни олиб ташлаш учун пул олмаймиз (улар ўзлари учун пул тўлайдилар), биз фақат умумий ахлатни олиб ташлаш учун пул оламиз. Нарх қанча ишлаб чиқаришингиздан қатъий назар, тариф ҳар ойда ҳисобланади.

Бир киши учун норма кунига 870 граммни ташкил қилади. Агар биз уни тартиблаш орқали ярмига камайтирсак, демак, биз ахлатни икки баравар кам сарфлаймиз ва транспортни тежаб, шу билан тарифларни пасайтирамиз.

                                                                    Юмшоқ ёндашув усулидан фойдаланинг, деяпсиз.

                                    Ахлатларни саралаш муаммосини ёритишга қаратилган бирон бир тадбир уюштириладими?

Бу бутун тсикл, бу нафақат одамга контейнер бериш билан кифояланади. Биз ҳар бир уйда юра олмаймиз ва тақиллата олмаймиз, буни нима ва қандай қилиш кераклигини тушунтирамиз - бу катта маблағларни талаб қилади. Бошқа усулларни қидирмоқдамиз. Ҳозирги вақтда биз одамларга саралашнинг фойдалари ҳақида маълумотни қандай қилиб аниқроқ ва аниқроқ этказиш бўйича контсептсияни ишлаб чиқмоқдамиз. Бунда фақат оммавий ахборот воситалари ҳам рол ўйнаши мумкин.

Эҳтимол, биз қандайдир шоу қиламиз - одамлар маҳалла қўмитасининг ўқув-машғулот йиғинларига боришни исташмайди. Ва бу ҳамма нарсани тушунтиришга имкон берадиган ва шу билан бирга қизиқарли бўладиган шоу бўлади. Эҳтимол, одамлар кўпроқ қизиқиш уйғотиши учун баъзи амалий ҳазиллар бўлиши мумкин.

Яна бир вариант бор, биз болалар гуруҳини кўриб чиқмоқчимиз, чунки ҳар қандай оилада барча ғояларнинг ташаббускори болалардир. Биз уларни бирон бир нарсага қизиқтиришимиз керак, ва катталар улар билан овора.

Энди биз одамларга саралаш учун имконият яратдик, Кичик ва ўрта бизнесга учта контейнер қўйдик. Ҳозирги пайтда, одам уни саралаш ёки қилмаслик танловига эга.

                                Баъзи кўчаларда алоҳида ахлат йиғиладиган танклар мавжуд. Улар керакли даражада ишлаяптими?

Биз кўча ахлатига хизмат кўрсатмаймиз - биз каттароқ идишлар билан шуғулланамиз. Кўча ахлатини йиғиш кўча қутиларидан эмас, эрдан содир бўлади. Ушбу кичик идишлар ушбу кўчаларни тозалаш учун масъул бўлган хизмат кўрсатиш компаниялари томонидан назорат қилинади. "Махсустранс" доирасида биз ҳали ҳам кичик паркларни ажратиб беролмаймиз, бу эса бизда ёъқ. Энди биз камида уй хўжалигини ўзлаштиришни ўз олдимизга мақсад қилиб қўйганмиз.

                                                      Ҳозирги вақтда бизда қандай қайта ишлаш фабрикалари мавжуд?

Бизда қоғозни қайта ишлаш фабрикаси бор, келажакда улар туалет қоғози, пеçетелер, картон ишлаб чиқарадилар - қоғоз жуда машҳур маҳсулот ҳисобланади. ПЕТ (идишлардан ясалган пластмасса тури) жуда яхши ишлов берилган.

Ҳатто МДҲнинг бошқа давлатлари орасида биз ПЕТни қайта ишлашда этакчи мавқега эга эканлигимиз билан мақтанишимиз мумкин, чунки мен биламан, бу ёстиқлар учун пломба яратиш учун хом ашё сифатида ишлатилади. Ҳатто ПЕТ гиламларини ишлаб чиқарадиган компаниялар мавжуд. Шиша, алюминий, темир, металлолом ва қалай маҳсулотлари қайта ишланади. Умуман олганда, бизда ташаббускор одамлар бор, ҳамма нарса ўз дастурини топади.

                                                             Органик чиқиндилар атроф-муҳит учун хавфлидир ва юборилган бўлса

                                   полигонларга улар кўп миқдордаги иссиқхона газларини чиқаради ва глобал исишни тезлаштиради.

                                                                        Ўзбекистонда органикларнинг тақдири қандай бўлади?

Сиз жуда кенг мавзуни ёритдингиз. Биз 2023 йилга келиб саралашни 60% га этказиш тўғрисида президент фармонини чиқардик ва ҳозирда ишлаяпмиз. Барча ахлатларнинг 50 фоиздан ортиғи органикдир. Агар биз органикани ажратиб олсак, жуда яхши натижаларни кўрсатамиз. Бизнинг мақсадларимиздан бири: биз популятсияни ҳеч бўлмаганда алоҳида органикага, яъни ҳўл ва қуруқ фрактсияларни ажратишга одатлантирмоқчимиз. Агар қуруқ органик моддалар аралашмаса, қуруқ ҳамма нарса бир-биридан осонликча ажратилади.

                                                                                         Хўш, ахлатни қандай саралаш керак?

Агар сиз ҳали ҳам ахлатни саралашни бошлашга қарор қилсангиз, унда қандай қилиб уни тўғри саралаш ҳақида қисқача маълумот.

Биринчидан, биз қоғоз, пластмасса, шиша, алюминий қутилари ва органик чиқиндиларни ажратамиз, шиша ва алюминий қутилари алоҳида сақланиши мумкин. Иккинчидан, биз нима қайта ишланиши мумкин ва нима мумкин эмаслигини тушунамиз.

Барча қоғоз, картон, агар у ифлосланмаган бўлса (яъни, шарбат ёки сутдан қадоқлаш каби пластик қўшилмасдан) қайта ишланиши мумкин. Чеклар (чунки бу термал қоғоздир), ифлос / мойли қоғоз қайта ишлашга кетмайди. Етказиб беришдан олдин қоғозни турли хил стикерлар, ёпишқоқ лента, қоғоз қисқичлари ва бошқа ортиқча нарсаларнинг мавжудлигини диққат билан текширишингиз ва иложи бўлса уларни олиб ташлашингиз керак.

Пластик этикеткали 1 (ПЕТ), 2 (ҲДПЕ), 4 (ЛДПЕ), 5 (ПП), шунингдек пластик қоплар қайта ишланади. Белгиланишда «/» белгиси бўлган жойга (масалан, C / ПП) қўшилган пластмасса ўтмайди. Ушбу турдаги пластмассани қайта ишлаш қийин, чунки ажратиш ва қайта ишлаш қийин бўлган нопокликлар мавжуд, шунингдек у токсик бўлганлиги сабабли "3" (ПВC) ва "6" (ПС) деб номланган пластмассалар мавжуд. Етказиб беришдан олдин пластмассани озиқ-овқат қолдиқлари билан яхшилаб ювиш керак, барча стикерларни, қоғоз парчаларини (иложи бўлса) олиб ташланг, қуруқ ва ажинлар.

Пластмасса қисмлари бўлмаган ҳар қандай ойналар (масалан, деодорантлар) қайта ишлаш учун қабул қилинади. Етказиб беришдан олдин, шунингдек стикерлар ва қоғоз парчаларини текширинг ва қолган овқатларни ювинг. Алюминий маҳсулотларини саралашдан олдин шунга ўхшаш ҳаракатлар амалга оширилиши керак.

                                                                  Сараланган ахлатларни қаерга этказиб бериш мумкин?

Кўп ахлат қутиларида қоғоз ва пластмасса учун иккита ахлат қутиси пайдо бўлди. Шерзод Каттоходжаевнинг сўзларига кўра, у эрда сизнинг сараланган ахлатни қайта ишлаш заводларига юборадиган қўлингиз билан топширишингиз мумкин.

Агар сиз КЎК субъектларига тўлиқ ишонмасангиз, унда сиз ахлатингизни Ҳашар Wеек йиғиш пунктига топширишингиз мумкин, аммо биттагина (Кейинги савдо марказининг ёнида).